Vücut demir depolarının durumu hakkında bilgi veren bir test olduğundan, demir eksikliği veya fazlalığı durumlarının değerlendirilmesi amacıyla kullanılır.
Ferritin bir proteindir ve demirin emilimi, depolanması ve yeniden serbestleştirilmesinde rol oynar. Serbest haldeki demir hücreler için toksiktir. Bu nedenle hücre içindeki demir, ferritin veya hemosiderin kompleksleri şeklinde depolanır. İhtiyaç halinde, öncelikle ferritin halinde depolanan demir serbestlenerek kullanıma sunulur. Normal, sağlıklı koşullarda serumda ölçülen ferritin konsantrasyonu, vücudun demir depolarının durumunu yansıtır. Bu nedenle , demir eksikliği veya fazlalığı olasılıklarının değerlendirilmesi ihtiyacı duyulduğunda başvurulan analiz parametresi ferritindir.
Ferritin demirin bağırsaklardan emilimi, vücutta depolanması ve ihtiyaç halinde yeniden kana verilmesinde çok önemli rol oynar. Dışarıdan alınan demirin fazlalığında, serbest demirle bağlanarak toksik etkisinden korunmayı sağlayan ferritin, ihtiyaç halinde ise gereken miktarda demiri apoferritinden serbestleştirerek transferine aktarır.
Serum ferritin konsantrasyonu ölçümü, klinik olarak demir eksikliği anemisi ile kronik hastalık anemisi arasında ayrım yapmak açısından yararlıdır. Demir eksikliği anemisinde ferritin konsantrasyonu düşük bulunduğu halde, kronik hastalık anemisinde ferritin konsantrasyonu yüksek bulunur. Aynı şekilde , mikrositoz durumlarında , bu durumun nedeninin demir eksikliği mi, yoksa talasemi taşıyıcılığı mı olduğunu ayırt etmede de yardımcı olur.
Beraberinde anemi bulunmasa bile düşük ferritin konsantrasyonlarının "huzursuz bacak sendromu" şikayetlerine sebep olabileceği bildirilmektedir.
Herediter hemokromatozis, transfüzyon siderozisi, megablastik anemi, hemolitik anemi,sideroblastik anemi, talasemi ve vücutta demir birikimine neden olan diğer durumlarda, Gaucher hastalığında , akut hepatitlerde ve diğer karaciğer hastalıklarında yüksek ferritin görülür. Özellikle lösemiler ve lenfomalar olmak üzere pek çok malignitede, hipertiroidizmde, kronik böbrek yetmezliğinde ve kronik enflamatuvar hastalıklar da da serum ferritin konsantrasyonu yüksek bulunur.
Normal değerleri
1-15 yaş 15-140 ng/mL
>16 yaş erkek 30-270 ng/mL
>16 yaş kadın 15-150 ng/mL
Numune sarı veya kırmızı kapaklı tüpe alınmalı en az 10 dk dinlendirikten sonra 4000 devirde 5-6 dk santrifüj edildikten sonra çalışılmalıdır.
Çalışma yöntemi ECLIA
