Gastrointestinal sistemin herhangi bir noktasından kaynaklanan kanama olup olmadığının belirlenmesi amacıyla yapılan bir testtir. En çok anemi sebebi veya kalın bağırsak kanseri taraması için kullanılır.
Sağlıklı bir yetişkinde günlük olarak dışkı ile kaybedilen kan miktarı 0.5-1 mL arasındadır. 2 mL den fazlası patolojik bir durum olarak kabul edilir. Mide kaynaklı bir kanama günlük 200 mL den, çekum kaynaklı bir kanama 150 mL, rektosigmoid bölgeden kaynaklanan kanamalar 5-30 mL den sonra görünür hale gelir. Anüs çevresinden kaynaklı kanamalar 1 mL az olsa bile görülebilir. Günlük 100 mL den fazla olan üst gastrointestinal kaynaklı kanama gaitanın renginin koyulaşmasına(siyaha)sebep olur. Alt gastrointestinal sistem kanamalarında dışkının rengi çoğu zaman kırmızı rengini korur.
Gaitada gizli kan araştırması amacıyla günümüzde en yaygın olarak guaiac metodu ve immunokimyasal metod kullanılmaktadır.
Guaiac metodu hem grubunun proksidaz benzeri aktivitesini belirlemeye dayalı bir testtir. Spesifitesi düşüktür. Kırmızı et, turp, şalgam ,lahana , karnabahar,brokoli,elma,muz gibi yiyeceklerden etkilenip yalancı pozitiflik verebilmektedir. Ayrıca D vitamini tedavisi alan hastalarda da pozitiflik verebilir. Buna karşılık C vitamini takviyesi ise yalancı negatiflik verdiği gözlemlenmiştir.
İmmunokimyasal metod ise globin zincirinin antijenik özelliğine duyarlıdır. Bu sebeple alt gastrointestinal sistem kanamalarında yüksek spesifiteye sahiptir.Ama üst gastrointestinal kanamalarda o kadar spesifik değildir. Bu test kolorektal kanserlerin erken teşhisini hedefleyen tarama çalışmaları açısından üstünlük sağlar.
Test sonucunun pozitif olması sonucunda ,kanamanın kaynağının araştırılması amacıyla endoskopik ve gerekirse radyolojik yöntemler kullanılır.
Temiz ve ağzı kapaklı kap içinde getirilen gaitadan alınan bir miktar numune reaktif şişesine konur ,çalkalanır ve yaklaşık 2 dk beklenir. Daha sonra reaksiyon kitinin küçük kuyucuğuna 3 damla damlatılır. Reaksiyon kitinde T bölgesinde çizgi çıkarsa pozitif olduğu değerlendirilir. Ayrıca C bölgesinde çıkan çizgi kitin çalıştığı anlamına gelmektedir.
