Başta akut hepatitler olmak üzere, hepatosit hasarı yapan durumlar , safra akımını engelleyen mekanik tıkanma , bazı genetik hastalıklar, hemolitik hastalıklar kan total bilirubin seviyesinde artışa sebep olur. Bu hastalıkların tanısı ve takibi amacıyla karaciğer enzimleri ile birlikte kan bilirubin konsantrasyonu ölçümü yapılır.
Sağlıklı bir yetişkinde günde 6 gram civarında hemoglobin yıkma uğrar. Her bir gram hemoglobinden 35 mg bilirubin üretilir. Bunun dışında çeşitli proteinlerin yıkımından kaynaklanan bilirubin üretimi de eklenince günlük 250-300 mg olarak hesaplanır.
Normal koşullarda bilirubinin %85 i karaciğer, kemik iliği ve dalakta parçalanan eritrositlerden oluşur. Bilirubin albumine bağlı olarak karaciğere taşınır.
Serumda total bilirubin yüksekliği; bilirubin üretiminin karaciğerin metabolize etme kapasitesinin üzerinde artması, konjuge edilen bilirubinin sekrete edilmesindeki yavaşlama , hemolitik anemiler ve inefektif eritropoez (tam oluşmadan yıkılan eritrosit) dir.
Yeni doğan döneminde görülen ve fizyolojik sarılık olarak adlandırılan bilirubin yüksekliği ; eritrositlerde Glukoz-6-fosfat eksikliği, anne bebek kan grubu uyuşmazlığı, doğumsal hipotrioidi, talasemi , hemoglobinopati gibi durumlardan oluşur.
Bunların dışında çeşitli sendromlar ( Criggler-Najjar sendromu, Gilbert sendromu, Dubin -Johnson sendromu, Rotor sendromu) da da yükseklik görülür.
Anoreksia ve 36 saatten fazla açlıkta da bilirubin yükselir.
Normal değerler.
Total bilirubin
0 - 2 gün 0.4 - 9.0 mg/dL
3 - 6 gün 0.4 - 16 mg/dL
7 - 30 gün 0.4 - 10 mg/dL
2 - 3 ay 0.4 - 2.0 mg/dL
> 3 ay 0.4 - 1.35 mg/dL
Direkt bilirubin
0 - 7 gün 0.05 - 1.00 mg/dL
> 7 gün 0.005 - 0.5 mg/dL
Numune sarı veya kırmızı kapaklı tüpe uygun koşullarda alınır. Işıkla temas ettirilmemeli,karanlıkta muhafaza edilmelidir. Hemolizli numune kesinlikle çalışılmamalıdır.
